Ruminasyon, aşırı düşünme ya da zihinsel geviş getirme olarak tanımlanıyor ve bireylerin olumsuz, endişeli veya üzücü düşüncelerle sürekli meşgul olmalarına yol açıyor. Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, ruminasyonun stres, travma, psikolojik bozukluklar gibi faktörlerle tetiklenebileceğini belirterek, tedavi sürecinde bilişsel davranışçı terapi ve mindfulness gibi terapötik yaklaşımların etkili olabileceğini ifade etti.
Beyaz, ruminasyonun nedenlerinin tam olarak bilinmediğini ancak bireysel özellikler, ailedeki psikolojik bozukluk öyküsü ve bazı psikolojik hastalıkların tetikleyici faktörler arasında sayılabileceğini vurguladı. Stres, anksiyete, depresyon, obsesif kompulsif bozukluk gibi psikolojik rahatsızlıklar, kişinin ruminasyon deneyimini yoğunlaştırabilir.
Ruminasyonun Belirtileri
Uzman Klinik Psikolog Beyaz, ruminasyonun belirtilerini şu şekilde sıraladı:
- Geçmişteki olumsuz olayların sürekli akılda dolaşması
- Gelecekle ilgili kaygılar ve korkular
- Şu anki durumdan memnuniyetsizlik
- Kendine suçlama, eleştiri veya değersizlik hissi
- Olumsuz duyguları bastırmaya çalışma
- Sosyal ilişkilerden uzaklaşma ve yalnızlık
- Dikkat kaybı, erteleme davranışları
Ruminasyonun Tedavi Yöntemleri
Ruminasyonun tedavisinde psikoterapi yöntemleri yaygın olarak kullanılıyor. Beyaz, bilişsel davranışçı terapi, mindfulness temelli terapi ve kabul-kararlılık terapisi gibi yaklaşımların ruminasyonu azaltmada faydalı olabileceğini belirtti.
Ruminasyondan kurtulmak, zaman alıcı bir süreç olabilir, ancak Beyaz, bunun imkansız olmadığını vurguladı. Bireylere düşüncelerini yazıya dökmeyi, hobilerle meşgul olmayı ve profesyonel destek almayı önerdi. Düşünce döngüsünü kırmak için dikkati dağıtıcı aktiviteler öneren Beyaz, “Ruminasyon yaptığınızda farkında olun, bu düşünceye ne fayda sağlıyor?” diye kendinize sorarak dikkat dağıtıcı aktivitelerle zamanınızı geçirin, dedi.
Ruminasyondan Kurtulma Yöntemleri
- Düşünceleri yazıya dökün: Ruminatif düşünceler yazıya dökülerek daha objektif bir şekilde değerlendirilebilir.
- Dikkatinizi başka şeylere verin: Düşüncelerinizi değiştirmek için başka aktivitelere yönelin.
- Hobiler edinin: Spor, kitap okuma, müzik dinleme gibi aktivitelerle zihninizi meşgul edin.
- Sosyalleşin ve destek alın: Ruminasyonu yalnızlık besler. Sosyal destek almak, psikolojik destekle bu döngü kırılabilir.
Ruminasyondan kurtulmak zor olsa da, kişi kendi yaşamını daha sağlıklı bir şekilde yönlendirebilir. Geçmişi değiştirememekle birlikte, geleceği şekillendirmek mümkündür.
